صدای جویا گزارش می‌دهد؛ مردم ایران برای فعالیت در شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای بیشتر تحقیق کنند/ مواظب باشید کلاه سرتان نرود

به گزارش صدای جویا از شاهین‌شهر اصفهان، (بازاریابی شبکه‌ای به انگلیسی: Network Marketing )یا (بازاریابی چند سطحی به انگلیسی: Multi-level marketing)، نوعی شیوهٔ فروش است که در آن کمپانی‌ها یا همان شرکت‌ها محصولات و کالاهای خود را بدون تبلیغات و بدون واسطه به فروش می‌رسانند و مشتریان پس از خرید در صورت تمایل می‌توانند محصولات کمپانی را بازاریابی کنند و سود بگیرند. درآمد در بازاریابی شبکه‌ای هم در ازای فروش مستقیم کالا و هم در ازای فروش از طریق زیرمجموعه کسب می‌شود. MLM مخفف بازاریابی چند سطحی می‌باشد که بعضی مواقع بازاریابی شبکه‌ای نیز نامیده می‌شود. همان‌طوری  که از نام آن پیداست چند لایه متعدد از افراد، بازاریابی یک محصول برای  رساندن آن به مصرف کننده بر عهده دارند. یک نماینده فروش (همچنین، توزیع‌کننده،‌عضو،‌ وابسته،‌شریک نیز نامیده می‌شود) علاوه بر جذب مشتریان،‌  آموزش نیروهای تازه وارد را در جهت جذب مشتریان به عهده دارد. بازاریابی  شبکه‌ای در واقع هدف همه شرکت‌هاست (هم شرکت‌هایی دارای بازاریابی شبکه‌ای و  هم شرکت‌های فاقد آن). اگر شما شنیدید که یک شرکت با سابقه اعلام کرد «در  صورت معرفی یکی از دوستانتان به ما، در خرید بعدی از تخفیف برخوردار شوید»  این همان بازاریابی چند سطحی است. انجمن‌های سلامتی،‌آژانس املاک،  شرکت‌های ارتباط تلفنی و صنایع بسیار دیگری از این روش استفاده می‌کنند.  مشاغل تخصصی (پزشکان، دندان‌پزشکان، حسابداران) مرگ و زندگی‌شان به  مشتریانی بستگی دارد که آن‌ها را به دیگران معرفی می‌کنند. تمام این مشاغل  به‌سادگی تلاش می‌کنند تا مشتریان کنونی‌شان تبلیغ و بازاریابی محصولات و  خدمات آن‌ها را برای مشتریان بالقوه انجام دهند. ایدهٔ بازاریابی شبکه‌ای از فرمول تصاعد گرفته شد که در سدهٔ ششم ق. م. توسط فیثاغورس و در سدهٔ سوم ق.م توسط اقلیدس در کتاب معروف «مقدمات» به جهان معرفی شد. اولین بار، یک شرکت دوچرخه‌سازی در روسیه از این ایده استفاده کرد و برنامه‌ای ترتیب داد که مشتریان با پرداخت ۱۰ روبل بجای ۵۰ روبل صاحب دوچرخه شوند اگر چهار مشتری دیگر نیز معرفی کنند؛ ولی فروش کمپانی به‌سرعت به اشباع رفت. در روسیه به آن شرکت بهمنی و در فرانسه به آن گلولهٔ برفی لقب دادند و صد در صد تقلب و کلاه‌برداری تلقی شد. از آن پس سیاستمداران، اقتصاددانان و جامعه شناسان زیادی به دنبال پیدا کردن راهی بودند که از این ایده به نفع همه استفاده کنند. به گفتهٔ کمیسیون تجارت فدرال آمریکا (FTC)، شرکت هرمی شرکتی است که به اعضایش حق کمیسیون می‌دهد تا افراد جدید را وارد کنند. شرکت‌های هرمی محصولی را نمی‌فروشند و پول‌های مشتریان را در یکجا جمع می‌کنند و با آن کاری انجام نمی‌دهند. این شرکت‌ها در اکثر کشورهای دنیا از جمله ایران غیرقانونی هستند؛ چون در ازای جذب افراد پول می‌دهند به‌طور اجتناب‌ناپذیر فرو خواهند پاشید و وقتی هرم فروپاشی کند، به‌جز عده‌ای که در بالای هرم هستند همه دست‌خالی می‌مانند یا به عبارتی پول خود را می‌بازند. FTC می‌گوید داشتن محصول، قانونی بودن شرکت را تعیین نمی‌کند. بعضی از شرکت‌های هرمی برای رد گم کردن، خود را شرکت ام‌ال‌ام معرفی کرده و محصولی را در پلان خود قرار می‌دهند ولی چون هدفشان فروش محصول نیست، قیمت آن بسیار بالاتر از بازار آزاد خواهد بود، یا اینکه دریافت محصول در آن شرکت‌ها مشروط به فعالیت در پلان تجاری‌شان است که برای کسانی‌که نمی‌خواهند یا نمی‌توانند مشتری پیدا کنند، پول از دست می‌رود. با در نظر گرفتن مسئله تصاعد و رشد نمایی تعداد زیرشاخه‌های هر نفر می‌توان به‌سرعت تعداد زیادی مشتری و در واقع تعداد زیادی فروشنده جذب کرد اما در جهان واقعی این امر ممکن است؟ اگر تعداد زیرشاخه‌های هر نفر را ۴ نفر در نظر بگیریم و نفر اول ده لایه زیرشاخه داشته باشد رقم باور نکردنی یک‌میلیون نفر می‌رسیم. آیا یک شرکت بازاریابی با حوزه محدود کاری و محصولات تخصصی می‌تواند یک میلیون بازاریاب داشته باشد؟ مسئله‌ای که در این مورد شرکت با آن روبه‌رو می‌شود مسئله اشباع بازار است. پس از مدتی بازاریاب‌های جدید که قصد دارند زیرشاخه بگیرند با افرادی روبه‌رو می‌شوند که یا قبلاً عضو شده‌اند یا قبلاً به آن‌ها پیشنهاد داده شده و مورد توجه آن‌ها قرار نگرفته. در این زمان جذب عضو جدید و فروشنده اضافی برای اعضای جدید ممکن نیست و مجموعه با اشباع و رکود مواجه می‌شود. در حال حاضر، قوانین و مقررات فعالیت در شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در اکثر کشورها معین‌شده‌اند؛ ولی هیچ ارگان مشخصی وجود ندارد که مشخص کند یک کمپانی خاص هرمی یا شبکه‌ای قانونی است. اما در ایران، قانونی یا غیرقانونی بودن یک شرکت بازاریابی شبکه‌ای را وزارت صنعت، معدن و تجارت مشخص می‌کند. از نگاه FTC, BBB, AG کمپانیی که بیشتر به جذب بازاریاب می‌پردازد تا فروش محصول به مردم عادی، هرمی و غیرقانونی است. ناصر مکارم شیرازی: «به دو دلیل این نوع فعالیت‌های مرموز اقتصادی مشروع نیست: دلیل اول اکل مال به باطل: گرفتن پورسانت از بازاریاب‌های مع الواسطه یا سطح دوم به بعد اکل مال به باطل محسوب می‌شود که به تصریح قرآن مجید (وَلَا تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ) حرام است. دلیل دوم قاعده لاضرر مقتضای قاعده لاضرر، این است که هرگونه ضرر زدن به خود و دیگران مجاز نیست. این قاعده دلیل دیگری بر، حرمت فعالیت شرکت‌های هرمی و شبکه‌ای است زیرا هنگامی‌که ۹۰ درصد و گاه بیشتر و حتی در برخی موارد ۹۹ درصد اعضای شرکت گرفتار ضرر و خسران می‌شوند و تنها گروه اندکی که در رأس قاعده قرار دارند سود می‌برند، بر حاکم شرع لازم است مانع فعالیت چنین شرکت‌هایی شود؛ یعنی برفرض که طبق عناوین اولیه شرکت‌های فوق مشکلی نداشته باشند، طبق عنوان ثانوی لاضرر کار آن‌ها حرام است.» سید محمدعلی علوی گرگانی: «بسمه‌تعالی؛ بازاریابی شبکه‌ای به دو صورت متصور است یک حالت آن است که فردی زیر مجموعه‌ای برای خود معرفی می‌کند و بابت خرید آن زیر مجموعه سودی می‌گیرد اما نظارت و مشاوره و آموزش خاصی نمی‌دهد که این سود حرام است و یک حالت آن است که بر کار زیر مجموعه نظارت و آموزش و مشاوره خاص دارد به گونه‌ای که دریافت سود بابت این زحمات است و حقیقتاً این زحمات در جامعه به‌گونه‌ای است که در قبال آن پول قرار داده می‌شود این عمل حلال است البته غالباً این‌گونه محقق نمی‌شود. ضمناً مجوزهای حکومتی لزوماً با کسب اجازه از مراجع نیست و یا بعضاً با اجازه از یک مرجع و یا رهبری است و لذا هر فردی باید ابتدا نظر مرجع خود را در نظر بگیرد و مجوزهای قانونی به معنای شرعیت یک عمل در نزد تمام مراجع نیست.» سید علی خامنه‌ای: چنانچه آیین‌نامه مزبور از نظر شورای محترم نگهبان مورد تأیید باشد، فعالیت اقتصادی بر طبق آن فی‌نفسه اشکال ندارد. به گفتهٔ ریچارد پو در کتاب موج چهارم، قدرت کمپانی‌های شبکه‌ای در پنج سال اول کاری مشخص می‌گردد. یک کمپانی در ۲ سال اول فعالیت خود، بیش از ۵۰٪ احتمال شکست دارد و کمپانی که ۵ سال به تعهدات خود عمل کند، احتمال شکستش به ۱٪ خواهد رسید. بهتر است پیش از ورود به بازاریابی شبکه‌ای، موارد زیر انجام شود: *گرفتن سابقه کمپانی *تحقیق دربارهٔ محصولات *پرسش و پاسخ دربارهٔ برنامه و موفقیت *کشف مرزها و محدودیت‌ها *ارتباط برقرار کردن با بالاسری‌ها و گرفتن نشانی و شماره تلفن *مشورت گرفتن از وکیل یا مشاور حقوقی که در سیستم نباشد (ذینفع نباشد) *زمان بگذارید. سریع تصمیم نگیرید و قرارداد نبندید تا مدتی فکر کنید. *ببینید که این کار به درد شما می‌خورد؟ با بالاسری‌ها دربارهٔ وقت گذاشتن و هزینه‌های جانبی بپرسید. * تحقیق زیاد *گول حرف‌های رؤیایی دیگران را نخوردن و عاقلانه فکر کردن به اصل موضوع *کسب اطلاعات دربارهٔ بازار محصولات شرکت شرکت‌های سنتی: در شرکت فاقد سیستم بازاریابی شبکه‌ای ، مدیر و نمایندگان فروش به‌وسیله شرکت استخدام می‌شوند. این نوع شرکت  برای  استخدام نمایندگان فروش به دلیل  کمبود منابع مالی که شرکت باید به‌عنوان حقوق پرداخت کند و همچنین تعداد  افرادی که مدیر فروش قادر به  به‌کارگیری و پوشش دادن  آن‌هاست دارای محدودیت می‌باشد. زمانی که مدیر فروش بدلیل افزایش حجم کارها قادر به اداره امور نباشد، شرکت مجبور به استخدام مدیر دیگری در کنار مدیر قبلی و یا ارتقاء  یکی از نمایندگان فروش به مدیر می‌شود. این حالت بازاریابی «چند عرضی»  گفته می‌شود، چون‌که شرکت در مقایسه با حالت چند سطحی تنها به‌طور افقی توسعه پیدا می‌کند درحالی‌که در بازاریابی شبکه‌ای سازمان به‌صورت عمودی رشد می‌کند. اما به هر حال نت ورک مارکتینگ یا همان بازاریابی شبکه نوزادی تازه تولد یافته در ایران هست که امروزه چند شرکت مختلف با مجوز و پروانه کسب فعالیت از وزارت صنعت، معدن و تجارت که لینک پایگاه های آنها نیز در سایت‌های زیر مجموعه این وزارتخانه موجود می‌باشد. در بیشتر استان‌ها و شهرهای کشور (تهران، اصفهان، مشهد، شیراز، تبریز، قم، مازندران، سمنان، زنجان، کرمانشاه، اهواز، ایلام، کردستان، بندرعباس، همدان، قزوین و ...) در تلاش‌اند که رشد کنند. و از طریق بازاریاب‌های خود و فروش محصولات به‌اصطلاح باکیفیت سودهای کلانی را به جیب بزنند. این شرکت‌ها با آموزش‌های مختلف و ترویج افکار مثبت و شعارهای بسیار عالی به جذب‌شدگان و بازاریاب‌های خود در دفاتر نمایندگی‌هایشان در سراسر کشور کاری کرده‌اند که جای هیچ‌گونه خطا و سؤالی در ذهن مخاطب نباشد تا بتوانند به اهداف خود دست پیدا کنند. حال بحث و تحلیل در مورد این‌گونه شرکت‌ها و نحوه فعالیت آن‌ها از ثبت‌نام و خرید گرفته تا دست‌یابی به پورسانت برای ادامه راه و جذب افراد بخصوص قشر جوان و تشویق اعضاء خانواده به خرید محصولات این شرکت‌ها و جلسات و آموزش‌های هفتگی حتی تفریح‌های گروهی روز جمعه بسیار فراوان است هر چند این کار نشان می‌دهد همه نوع فعالیتی در این شرکت‌ها توسط مدیران آن‌ها از قبل حساب ‌وکتاب شده است. اما ما می‌خواهیم قضاوت را با توجه به نامعلوم بودن آینده این‌گونه شرکت‌ها که غیر از این دو چیز نیست (یا شکست و یا پیروزی) پای خود شما بگذاریم و برای فعالیت بیشتر در بازاریابی شبکه‌ای آن‌هم در کشوری همچون ایران بیشتر تحقیق و تفحص کنید تا خدایی نخواسته کلاهی به سرتان نرود، به‌هرحال ما در هر دو صورت آرزوی موفقیت و رسیدن به بهترین قله‌ها را برای شما ملت همیشه در صحنه ایران اسلامی را داریم. انتهای پیام/ج